Light/Dark

Saṁyutta Nikāya — The Linked Discourses

Vol 1:
Verses
SN1-11
Vol 2:
Causation
SN12-21
Vol 3:
Aggregates
SN22-34
Vol 4:
Sense Bases
SN35-44
Vol 5:
Great Book
SN45-56

35. Saḷāyatanasaṁyutta: On the Six Sense Fields

IX. With Channa — SN35.93: A Duality (2nd)

1“Mendicants, consciousness exists dependent on a duality. And what is that duality?

Eye consciousness arises dependent on the eye and sights. The eye is impermanent, perishing, and changing. Sights are impermanent, perishing, and changing. So this duality is tottering and toppling; it’s impermanent, perishing, and changing.

Eye consciousness is impermanent, perishing, and changing. And the causes and conditions that give rise to eye consciousness are also impermanent, perishing, and changing. But since eye consciousness has arisen dependent on conditions that are impermanent, how could it be permanent?


The meeting, coming together, and joining together of these three things is called eye contact. Eye contact is also impermanent, perishing, and changing. And the causes and conditions that give rise to eye contact are also impermanent, perishing, and changing. But since eye contact has arisen dependent on conditions that are impermanent, how could it be permanent?

Contacted, one feels, intends, and perceives. So these things are tottering and toppling; they’re impermanent, perishing, and changing.


2Ear consciousness … Nose consciousness … Tongue consciousness … Body consciousness …


3Mind consciousness arises dependent on the mind and thoughts. The mind is impermanent, perishing, and changing. Thoughts are impermanent, perishing, and changing. So this duality is tottering and toppling; it’s impermanent, perishing, and changing. Mind consciousness is impermanent, perishing, and changing. And the causes and conditions that give rise to mind consciousness are also impermanent, perishing, and changing. But since mind consciousness has arisen dependent on conditions that are impermanent, how could it be permanent?

The meeting, coming together, and joining together of these three things is called mind contact. Mind contact is also impermanent, perishing, and changing. And the causes and conditions that give rise to mind contact are also impermanent, perishing, and changing. But since mind contact has arisen dependent on conditions that are impermanent, how could it be permanent?

Contacted, one feels, intends, and perceives. So these things are tottering and toppling; they’re impermanent, perishing, and changing.


This is how consciousness exists dependent on a duality.”

1"Dvayaṁ, bhikkhave, paṭicca viññāṇaṁ sambhoti. Kathañca, bhikkhave, dvayaṁ paṭicca viññāṇaṁ sambhoti?

Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṁ. Cakkhu aniccaṁ vipariṇāmi aññathābhāvi. Rūpā aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Itthetaṁ dvayaṁ calañceva byathañca aniccaṁ vipariṇāmi aññathābhāvi.

Cakkhuviññāṇaṁ aniccaṁ vipariṇāmi aññathābhāvi. Yopi hetu yopi paccayo cakkhuviññāṇassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṁ kho pana, bhikkhave, paccayaṁ paṭicca uppannaṁ cakkhuviññāṇaṁ kuto niccaṁ bhavissati.


Yā kho, bhikkhave, imesaṁ tiṇṇaṁ dhammānaṁ saṅgati sannipāto samavāyo, ayaṁ vuccati cakkhusamphasso. Cakkhusamphassopi anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Yopi hetu yopi paccayo cakkhusamphassassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṁ kho pana, bhikkhave, paccayaṁ paṭicca uppanno cakkhusamphasso kuto nicco bhavissati.

Phuṭṭho, bhikkhave, vedeti, phuṭṭho ceteti, phuṭṭho sañjānāti. Itthetepi dhammā calā ceva byathā ca aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino … pe …


2Jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṁ. Jivhā aniccā vipariṇāmī aññathābhāvī. Rasā aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Itthetaṁ dvayaṁ calañceva byathañca aniccaṁ vipariṇāmi aññathābhāvi. Jivhāviññāṇaṁ aniccaṁ vipariṇāmi aññathābhāvi. Yopi hetu yopi paccayo jivhāviññāṇassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṁ kho pana, bhikkhave, paccayaṁ paṭicca uppannaṁ jivhāviññāṇaṁ, kuto niccaṁ bhavissati. Yā kho, bhikkhave, imesaṁ tiṇṇaṁ dhammānaṁ saṅgati sannipāto samavāyo, ayaṁ vuccati jivhāsamphasso. Jivhāsamphassopi anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Yopi hetu yopi paccayo jivhāsamphassassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṁ kho pana, bhikkhave, paccayaṁ paṭicca uppanno jivhāsamphasso, kuto nicco bhavissati. Phuṭṭho, bhikkhave, vedeti, phuṭṭho ceteti, phuṭṭho sañjānāti. Itthetepi dhammā calā ceva byathā ca aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino … pe …


3Manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṁ. Mano anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Dhammā aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Itthetaṁ dvayaṁ calañceva byathañca aniccaṁ vipariṇāmi aññathābhāvi. Manoviññāṇaṁ aniccaṁ vipariṇāmi aññathābhāvi. Yopi hetu yopi paccayo manoviññāṇassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṁ kho pana, bhikkhave, paccayaṁ paṭicca uppannaṁ manoviññāṇaṁ, kuto niccaṁ bhavissati.

Yā kho, bhikkhave, imesaṁ tiṇṇaṁ dhammānaṁ saṅgati sannipāto samavāyo, ayaṁ vuccati manosamphasso. Manosamphassopi anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Yopi hetu yopi paccayo manosamphassassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṁ kho pana, bhikkhave, paccayaṁ paṭicca uppanno manosamphasso, kuto nicco bhavissati.

Phuṭṭho, bhikkhave, vedeti, phuṭṭho ceteti, phuṭṭho sañjānāti. Itthetepi dhammā calā ceva byathā ca aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino.


Evaṁ kho, bhikkhave, dvayaṁ paṭicca viññāṇaṁ sambhotī"ti.

Dasamaṁ.
Channavaggo catuttho.

4Palokasuññā saṅkhittaṁ,
channo puṇṇo ca bāhiyo;
Ejena ca duve vuttā,
dvayehi apare duveti.